W sprawach spadkowych wyróżniamy dwa kluczowe etapy: stwierdzenie nabycia spadku oraz dział spadku. Każdy z nich pełni inną funkcję i wiąże się z różnym poziomem zaawansowania procedur, aby finalnie doprowadzić do podziału majątku. Przeanalizujmy je szczegółowo.
1. Stwierdzenie nabycia spadku
Stwierdzenie nabycia spadku – to pierwszy krok, w którym sąd lub notariusz oficjalnie ustala, kto jest spadkobiercą po zmarłym i w jakim udziale (ułamku) spadek mu przypada. Dzięki temu postanowieniu spadkobiercy zyskują formalne prawo do majątku. Proces ten jest stosunkowo szybki. Niekiedy zdarza się jednak, że podczas tego postępowania kwestionowane są testamenty, zaś uczestników postępowania jest wielu. Wtedy sprawy te potrafią znacznie się przedłużyć.
Opłata sądowa: 100 zł od każdego wniosku o stwierdzenie nabycia spadku (w przypadku złożenia wniosku do sądu) oraz 5 zł za wpis do rejestru spadków.
Może zdarzyć się sytuacja, że nie są znani wszyscy spadkobiercy. Wtedy dochodzą także koszty związane z ich poszukiwaniem poprzez umieszczenie ogłoszenia w prasie. W ostatnim czasie Sąd zobowiązał jednego z moich Klientów do uiszczenia zaliczki na takie ogłoszenie w kwocie 500 zł.
Kwestionowanie ważności testamentu może wiązać się także z dodatkowymi opłatami za opinie biegłego.
2. Dział spadku
Dział spadku – to drugi, bardziej skomplikowany etap, w którym dokonuje się podziału majątku między spadkobierców. Warto wiedzieć, że ten proces może być długi i wymagać szczegółowych ustaleń. Dlaczego?
- Jeśli pojawiają się spory co do wartości majątku, sąd często powołuje biegłych sądowych. Ich zadaniem jest oszacowanie rzeczywistej wartości składników spadku – szczególnie gdy chodzi o nieruchomości lub przedsiębiorstwa, co może znacząco wydłużyć czas postępowania.
- W przypadkach skomplikowanych dział spadku może niestety ciągnąć się latami, zwłaszcza jeśli konieczne są dodatkowe rozliczenia między spadkobiercami lub negocjacje ugodowe.
Opłata sądowa: 500 zł pobiera się od wniosku o dział spadku, jeżeli spadkobiercy nie mają zgodnego stanowiska. W przypadku zgodnego projektu podziału spadku opłata od wniosku wynosi 300 zł. Jeśli dział spadku połączony jest ze zniesieniem współwłasności, opłata wynosi 1000 zł. Jeśli dział spadku i zniesienie współwłasności zawiera zgodny projekt, to opłata wynosi 600 zł.
Pamiętaj, że w sytuacji powołania biegłego, spadkobiercy ponoszą także koszty sporządzenia przez niego opinii. Koszty opinii zaczynają się od kilku tysięcy złotych i mogą sięgnąć nawet kilkunastu tysięcy złotych, w zależności od ilości opinii oraz majątku spadkowego, którego opinie dotyczą.
Świadomość różnic między stwierdzeniem nabycia spadku a działem spadku pomaga zrozumieć procesy prawne i realistycznie ocenić czas potrzebny na uzyskanie dostępu do majątku. Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej, zachęcam do kontaktu.